Çupra (Çipura)Çupra balığı yağ oranı dengeli olduğu için her türlü pişirilme şekline uygundur. Çupranın en ilginç özelliği balığın protandrik hermafrodit olması, yani sadece dişi olarak dünyaya gelmesidir. 3-4 yaşlarına gelen çupralar sonradan erkeklik özelliklerine kavuşurlar. Çupra balıklarının kılçık sayısı diğer balıklara oranla daha azdır. Beyaz etleri bir miktar sert olsa da lezzetlidir.2
Fırında çupra1 limon2 diş sarımsak
Defne yaprağı
Zeytinyağı
Tuz, karabiberBalıkları güzelce temizleyip yıkadıktan ve suyunu süzdükten sonra her birinin iki tarafına bıçak yardımıyla birer çizik atın. Ayıkladığınız balıklarımızın içine birer tutam tuz ve az karabiber döküp elinizle iyice yedirin. Zeytinyağı, limon suyu ve toz karabiberi bir kaba alıp karıştırın. Birer diş sarımsak ve birer defne yaprağını balıkların içine yayarak yerleştirin. Balıkları, az önce hazırladığınız karışıma bulayıp fırın tepsisine yerleştirin. İsteğinize göre 1-2 dilim limonu balıklarınızın üzerine koyabilirsiniz. Tepsiyi önceden ısıttığınız fırına alıp 20-25 dakika pişmeye bırakın.3
KefalKefal balığının birçok türü olup havyarı çok kiymetlidir. Kefal balığının havyarı sonbaharda çıkarıldıktan sonra balmumuyla kaplanarak kurumaya bırakılır ve ülkemizde büyük bir ticari öneme sahiptir.4
Kefal nasıl yapılır?2 adet kefal1 adet soğan
3 adet patates
1 adet domates
1 adet limon
1 demet maydanoz
Nane, kekik, biberiye, tuz, karabiber
ZeytinyağıBalıkları temizleyip güzelce yıkadıktan sonra üzerlerine çizikler atın. Soğanı, patatesi ve domatesi halka seklinde doğrayın. Hazırlamış olduğumuz tepsiye pişirme kağıdı koyup patates ve soğanların yarısını tepsiye yayın. Bir kapta zeytinyağı, tuz, karabiber ve limon suyunu karıştırın. Balıkları bu karışımın içine alıp tepsiye dizin. Balıkların içine kıyılmış maydanoz, biraz tuz, taze kekik, nane yaprakları yerleştirin. Balıkları, arta kalan patates, soğan ve halka şeklinde doğradığınız domateslerle süsleyin. Son olarak balıkların üzerine zeytinyağı gezdirip hafifçe tuzlayın. Önceden 180-200 dereceye ısıttığınız fırında 30-35 dakika pişirmeye bırakın.5
KalkanBir dip balığı olan kalkan, Karadeniz'in en tanınmış balığıdır. Boğazlar, Ege, Marmara ve Akdeniz'de seyrek rastlanır. Gezici balık değildir, dipte yaşar. Gözleri vücudunun sol tarafında bulunan ve sağ tarafı ile denizin tabanında yatan bir balıktır. Denizin dibinde yaşayan küçük balıklar, yengeçler ve diğer küçük deniz hayvanları ile beslenir. Boyu bir metreye ve ağırlığı 20 kiloya varmış olanları çok nadir tutulur. Kalkan genelde tavada pişirilir. Yemeden önce derisindeki düğmeler ayıklanmalıdır. Ayrıca eti çok yağlı olmamakla beraber bazı balık severlerin en sevdiği balıktır.6
Kalkan tava nasıl yapılır?Yarım çay bardağı limon suyuYarım çay bardağı zeytinyağı
Yarım çay kaşığı karabiber
1.5 su bardağı ayçiçek yağı
1 su bardağı un
1.5 kg kalkan balığı, dilimlenmiş
TuzKalkanları 3 er santimlik şeritler halinde dilimleyip karabiber, limon suyu ve zeytinyağında dinlendirin. Marine edilmiş kalkan balıklarını unlayın, fazla unları silkeleyin. Geniş bir tavada yağı kızdırın ve balıkların her iki tarafını alt üst ederek altın sarısı bir renk alıncaya kadar kızartın. Balıkları bir mutfak kağıdının üzerine koyup fazla yağını alın. Limon dilimleri ile servis yapın.7
İzmaritDenizlerimizin yerli balıklarındandır. Küçüklerine kancur, büyüklerine kanal izmariti denir. İzmarit midye, deniz solucanı ve balık yumurtaları ile beslenen bir dip balığıdır. Eti beyaz ve son derece lezzetlidir. Tavası güzel olur. Sonbahar ve kış aylarında ızgarası dahi yapılır. İzmaritler ızgara yapılırken ayıklanmaz.8
Soslu izmarit tava1 kg izmarit balığı4 bardak çiçek yağı
1.5 kahve fincanı un
Tuz
Maydanoz
1 adet büyük limon suyu
Zeytinyağı
Mayonez
Karabiberİzmaritlerin solungaçları temizlendikten sonra yıkanan balıkları tuzlayıp 15-20 dakika bekletin. Ardından balıkları una bulayıp önceden ısıttığımız tavada her iki tarafı da eşit pişecek şekilde kızartılır. İsteğe bağlı derisi çıkarılıp servis yapılır.Sos: Bir kaba aldığımız mayonez, zeytinyağı, ince kıydığımız maydanozu, limon suyunu, tuz ve karabiberi karıştırarak koyu bir sos hazırlayalım. Kızartmış olduğumuz balıkları hazırlamış olduğumuz sosla birlikte servis yapabilirsiniz.9
GümüşbalığıGümüş balığı (Atherina) kemikli bir balık cinsidir. Sırtı yeşilimsi sarı, yan tarafları kül rengidir. Karnında boydan boya ve 1-3 pul genişliğinde, çok parlak gümüş renkli bir çizgi bulunur. Uzunluğu ortalama 10 cm'dir. Plankton ve küçük balıklarla beslenir. Akdeniz'de ve Karadeniz'de yaşar. Eti lezzetlidir. Lüfer, levrek gibi balıkların avlanmasında yem olarak da kullanılır. Protein açısından son derece zengin olan gümüş balığı, karbonhidrat ve şekeri oldukça az barındırması sebebiyle de sağlıklı bir yiyecektir. Haşlanmaya uygun olmayan gümüş balığı, mısır unu ile tavada kızartılarak pişirilmektedir.10
Gümüşbalığı tavası nasıl yapılır?1 kilo gümüş balığıMaydanoz
1 bardak zeytinyağı
1 bardak un
4 adet yumurta
Tuz ve karabiber3-4 yumurta bir kapta (akı ve sarısıyla birlikte) çırpılır. Balıklar temizlendikten sonra tuzlanıp biberlenir, unlanır. Balıklar kuyruklarından tutulup yumurtaya bulandıktan sonra içinde zeytinyağı kızdırılan tavaya konur. Yağda kızaran balıklar çıkarılarak kağıt kaplanmış bir tepsiye alınır. Sonra servis tabağına aktarılır, maydanoz dalları ve limon dilimleri ile süslenerek servis yapılır.11
TorikTorik, zengin vitamin içeriği ve lezzeti nedeni ile sık tüketilmesi gereken balık cinsleri arasında yer alır. İçeriğinde fosfor, vanadyum, sülfür mevcuttur. Saç ve göz sağlığı, kemik gelişimi açısından oldukça faydalıdır. Deri hastalıkları için de torik balığının faydaları bilinmektedir. Yaraların kısa süre içinde kapanmasını sağlar. Bu sebeple çocukların sık tüketmesi, beden gelişimlerini destekleyecektir.12
Güveçte torik nasıl yapılır?4 adet torik3 adet soğan
2 adet domates
2 adet biber
Tereyağ
1 tutam tuz
Defne yaprağı
MaydanozTemizlediğimiz balıkları doğrayın. Yarım ay şeklinde doğradığımız soğanları tuzla ovun. Bir yandan domatesleri, biberleri, defne yaprağını temizleyin ve doğrayın. Limonları dilimleyin. Güveç kabına tuzla ovduğunuz soğanların yarısını serin, dilimlediğiniz torikleri soğanların üzerine yerleştirin. Sonra yerleştirdiğiniz balıkların üzerine kalan soğanları ve doğradığınız diğer malzemeleri koyun. Önceden ısıttığınız fırında 45 dakika pişirin.
